Pablo Picasso'nun eserlerine bakıp da "Ne var canim! Bunu ben de çizerim" diyenlerden misiniz?" Alt tarafı yamuk yumuk çizilmiş bir yüz, yarısı boyanmış bir tuval, kenarlara taşmış renkler, perspektiften yoksun renk cümbüşü. Sizi bilmem ama ben defalarca "ben de çizerim" deme gafletinde bulunanlardanım. Yıllar geçip de sanata olan ilgim arttıkça, daha çok sanat müzelerine gitmeye başladım. Kabaca vurulmuş fırça darbelerinin altında yatan anlatımları öğrenmeye başladığımda, sanatçılara olan hayranlığım tavan yaparken, ettiğim patavatsızlıklarla adeta yerin dibine girdim.
Barselona'daki Picasso müzesini, eserlerin tarihine göre sıralamışlar. Böylece kapıdan girer girmez Picasso'nun 13 yaşında yaptığı Bereli Adam tarafından karşılanıyor ve sanki yaratıcısıyla ilgili söylediklerimizi biliyormuş gibi üzgün ve suçlayıcı bir şekilde gözünüzün içine bakıyor. Kafamı belli belirsiz aşağı yukarı sallıyor, kendisinden sessiz bir özür dileyerek kulağımdaki sesli rehberi dinlemeye başlıyorum.
 |
Picasso'nun 13 yaşındayken çizdiği Bereli Adam
Fotoğraf: Selin Kahraman |
Picasso'nun babası bir ressam ve sanat tarihi profesörü imiş. Picasso 7 yaşında iken oğluna resim eğitimi vermeye başlamış. Ünlü sanatçıların resimlerini taklit ederek ve insan anatomisi çalışarak başlamışlar işe. İlk canlı modelleri ise ailesi olmuş. Bu resimde çizmiş olduğu babasının yüz hatlarını aklınıza kaydedin, birçok Picasso eserinde kendisine farklı rollerde rastlayacaksınız.
 |
Picasso'nun babası
Fotoğraf: Selin Kahraman |
Resimlerinde yer alan başka bir aile ferdi de, sert mizaçlı Teyzesi Peppa. Dediğim dedik bu kadını çizerken kullandığı karanlık renkler ve teyzenin yüz ifadesi nasıl biri olabileceğine ilişkin çok net bir fikir vermiyor mu? Bu resim Picasso’nun sanat dünyası tarafindan takdir gören ilk eseriymiş. O zaman 15 yaşında.
 |
Peppa Teyze - 1896 - Yas 15
Fotoğraf: Selin Kahraman |
Babası Picasso’yu, 14 yaşında iken zamanın ünlü resim yarışmalarından birine girmesi icin teşvik etmiş. Hatta kazanması icin dönemin beğenisine uygun dini öğelerin kullanıldığı bir resim çizmesinde ısrarcı olmuş. (helikopter baba :)) Picasso da babasının önerilerine uyarak İlk Komünyon tablosunu çizmiş ve dikkat ederseniz resme babasını da yerleştirmiş. Resim ödül almasa da (iyi mi oldu karıştığın helikopter baba?) sanat uzmanları tarafından büyük beğeni ve alkışla karşılanmış.
 |
Ilk Komunyon
Fotoğraf: Selin Kahraman |
Ilk odulunu Bilim ve Hayır isimli eseri ile 15 yaşındayken almış. Bu temanın da yine babası tarafından dönemin trendlerine uygun bir şekilde seçildiği düşünülüyor. Zira o sıralar Darwin, Edison, Tesla, Faraday, Doppler, Maxwell gibi dahiler buluşları ile herkesin ilgisini çekiyor ve burjuva sınıfının bilime olan ilgisini arttırıyormuş.
 |
| Bilim ve Hayır - 1897 |
Diğer artistlerin eserlerini yorumlamak Picasso'nun eğitiminin ayrılmaz bir parçası olduğundan Bilim ve Hayır isimli eserini Enrique Paternina Garcia'nin "Annenin hastane ziyareti" isimli eserinden esinlenerek yapmış. Iki resme baktığınızda bircok benzerlik bulmaniz mümkün. Resimdeki doktor kim dersiniz? Dikkatli bakınca yine Picasso'nun babasını kullandığını göreceksiniz.
Bir süre hasta kadın teması Picasso'yu meşgul etmiş görünüyor. Aşağıda daha az detaylı ve çok daha küçük boyutta çalışılmış aynı döneme ait hasta kadın tablolarını bulabilirsiniz.
Picasso’nun kendine has kübik tarzına geçişi de hasta kadın temasından olmuş. Cinsel hastalıkların tedavi edildiği hastanelere gidip, dışlanmış bu kadınları defalarca eserlerine taşımış. Frengi hastalarina takılan beyaz boneli bu kadın Picasso’nun tarzının degişmeye başladığı mavi döneme ait. Mavi dönem denmesinin nedeni de, bu döneme ait eserlerinde yoğunlukla mavi kullanmış olması olsa gerek.
Tabi ki her sanatçının olduğu gibi, Picasso’nun da yolu Paris’e düşüyor. Orada dönemin birçok ünlü sanatçısı ile karşılaşıp, farklı tarzlar deniyor. Arkadaşlarının tekniklerini ödünç alıyor. Canlı renkler, hızlı ve kuvvetli fırça darbeleri kullandığı bu resimleri dekoratif amaçlı yapmış oldugu düşünülüyor.
 |
| Cüce |
 |
| Meyveler |
Oldukça klasik tarzda olan bu kahvaltı sofrasından, kübik döneme nasıl geçmiş derseniz işte size kübik meyve tabağı :)
 |
| Meyve tabagi |
Farklı perspektifler ile oynamaya, cisimleri ve kişileri temsili şekiller ile çizmeye başlıyor. Bunu nasıl yaptığını en iyi gösteren eserlerinden biri aşağıda. Valesquez’in Las Meninas isimli tablosunu kopyaladığı kübik çalışmasını aşağıda alt alta ekledim.
Las Meninas, Nedime demek. Kraliçenin yanında evlendirilmeyi bekleyen seçkin kadınlara verilen ad. Ortada beyaz elbisesi ile duran İspanya Prenses’i Margareth Teresa. Margareth’in etrafında duran da seçkin nedimeleri.
Picasso Nedimeler resminin onlarca farklı versiyonunu çiziyor. Aşağıda bazılarını inceleyebilirsiniz.
Picasso Nedimelerden çok resmin ana karakteri çocuk gelin Margareth Maria’ya kafayı takmışa benziyor. Margareth’in onlarca farklı versiyonunu resmetmiş. Aşağıda inceleyebilirsiniz.
Picasso bilinen en üretken ressamlardan biriydi. 2000e yakın tablo, 1000'in üzerinde heykel, 3000'e yakın seramik, 12.000'e yakın taslak resim çizmiş. Yakın arkadaşı Jaume Sabartes yaşarken Picasso’nun adına bir müze kurmuş. Barcelona’daki Picasso müzesinde Sabartes’in Picasso tarafından resmedilmiş bir portresi bulunuyor. Müzede benim en beğendigim eser de buydu. Sabartes Picasso’ya beni bir centilmen olarak çiz demiş ve gerisini Picasso’nun yorumuna bırakmış. Ben de sizi bu resimle baş başa bırakıyorum.
Resmini gördüğünüz sandalyenin ismi Hardoy. Bazıları Kelebek sandalye diyor. Modern tasarım dünyasında önemli bir yere sahip. Barselona Sanat Müzesinde karşılaştık. Hardoy ismini Jorge Ferrari Hardoy isimli tasarımcıdan almış. Halbuki bu sandalye dizaynı ilk olarak ingiliz mühendis Joseph Beverly Fenby tarafından 1877 yılında patentlenmiş ve üretilmiş. Sandalye katlanabilir olduğundan uzun süre savaş meydanlarında yaygın olarak kullanılmış. Halbuki oturması oldukça rahatsız bir koltuk. Bu sandalyeye formal bir şekilde oturabilmek ve dahası tek başına kalkabilmek neredeyse imkansız. Fakat yine de minimalist tasarımı ile birçok modern sanat ve dizayn müzesinde bir örneğini görmek mümkün. Bir adet Hardoy'u NewYork Moma'da da ziyaret edebilirsiniz. Veya internetten 30 dolara da alabilirsiniz. Bugün en yaygın kullanım alanlarından biri ise piknik. Anlayacağınız bugünün plastik piknik sandalyesinin dedesinin adı Hardoy'muş.
