Sunday, November 13, 2011

Dünyanın 7 Doğa harikası hangileridir?

New7wonders isimli organizasyon 11.11.2011 tarihinde dünyanın 7 doğa harikasını yapılan halk oylamasına dayanarak açıkladı. Şimdilik gayriresmi olarak açıklanan sonuçlar Ocak başında resmileşecek.

1) Amazon: Dünyanın en büyük yağmur ormanı, deltası ve en çok su taşıyan nehrini kapsayan bölgenin tamamı. Amazon ile ilgili bazı bilmeniz gerekenler ise şunlar;

  • Dünyanın temiz suyunun %20'sini üretiyor. 
  • 7 milyon m2 büyüklüğünde olan Amazon, 7 ülkeyi kapsıyor ve aynı zamanda dünyanın Nil nehrinden sonra en uzun nehri. (gerçi mevsim değişimlerinde nehirlerin uzunluğu değiştiği için Amazon'un mu, Nil'İn mi daha uzun olduğu konusunda tartışmalar var. Ama Amazon'un en çok su taşıyan nehir olduğu kesin)  
  • Dünyanın oksijeninin %15'ini üretiyor.
  • Güney Amerika'nın %40'ını oluşturuyor. Aşağıdaki harita Amazon ve diğer yağmur ormanlarının dünya üzerindeki yerlerini sarı ile gösteriyor. 


2) Halong Körfezi: Kireçtaşından oluşan yaklaşık 3000 adanın oluşturduğu körfez. Vietnamlıların inanışına göre tanrılar, ülkelerini istiladan korumak için ejderhalar göndermiş. Ne zaman bir düşman Vietnam'a yaklaşacak olsa Ejderhalar mücevherler püskürterek istilacıların önünü kesmişler. Sonra bu mücevherler adalara dönüşmüş.


3) Iguazu Şelalesi: Brezilya ve Arjantin sınırında bulunan bu nehir ve şelalenin de bir efsanesi var. Tanrılardan biri ölümlü bir kadın olan Naipi'ye aşık olmuş ve evlenmek istemiş. Naipi ise sevgilisi Taroba ile bir kanoya binip kaçmış. Sinirlenen tanrı kaçtıkları nehri ikiye ayrımış ve sevgilileri lanetlemiş. Nehrin nasıl kırıldığı fotoğraflarda net görülebilmekte.




4) Jeju adası: 2 milyon yıl önce volkanik patlamalarla oluşmuş bu ada Kore'de bulunuyor. En ilginç yanı adanın %12'sini oluşturan Gotjawal ormanının 21. yy'dan bu yana insan eli değmemiş olması. Adanın diğer bir özelliği ise mütemadiyen rüzgarlı olması.

5) Komodo: Endonezya'nın tamamı 17,508 adadan oluşuyor. Komodo ise bunlardan sadece bir tanesi. Adayı bu kadar önemli yapan ise Komodo dragonu isimli dünyanın en büyük kertenkelesi. Sadece bu adada bulunan bu kertenkelenin korunması amacı ile Komodo 1980 yılında doğal park ilan edilmiş. Adanın aynı zamanda pembe plajı var. Plajın pembe olmasının sebebi ise kırmızı ve beyaz kumu olması.


6) Puerto Princesa mağaraları: Filipinlerde bulunan 8.2 km'lik deniz içi mağarası. Dünyanın en uzun deniz içi mağarası.


 
7) Table mountain: Güney Afrika Cape Town'da bulunan 1086mt yüksekliğindeki tepesi düz dağ. Dünyanın 7 doğal harikasından biri olmasının sebebi ise üzerinde 2200'ün üzerinde bitki tipi bulunması. Hatta bunlardan bazıları neredeyse yok olmak üzere olan bitkiler; afromontane, fynbos, renostervelt bunlardan en kritik durumda olan bitkiler.


Tüm bu harikalardan kazananları Google'da ararken yine gördüm ki, aday olan ülkelerde çılgın pazarlama kampanyaları yapılmış. Çoğu da GSM operatörleri tarafından. Herşeyi keşke halka bırakmasak diye düşündüm. 28 aday mekan varmış. Keşke seçim de bilimsel bir kurum tarafından yapılaymış.

Bir sonraki bayram tatilinizi yaparken aklınızda bulundurursunuz :)

Dünyanın 7 yeni insan yapımı harikası 
Dünyanın 7 modern harikası 

Friday, November 11, 2011

Ya global ısınmayı durduramazsak?

Eğer global ısınmayı durduramazsak ne olur?

Intellectual Ventures şirketinden Nathan Myhrvold ve arkadaşları bu soruyu sormuş ve bir öneri getirmişler; Stratoshield.

Stratoshield yeryüzünün en üst katmanı olan stratosfere balonlar ile uzatılan bir hortumdan sülfür püskürtülmesiyle oluşturulacak kalkana verilen isim. Myhrvold'un söylediğine göre atmosferin %1'i kadar  sülfür püskürtülmesi, endüstri öncesindeki duruma dönmemize imkan tanıyabilirmiş. Sülfür'ün seçilme sebebi ise binlerce yıldır denenmiş bir madde olması. Sülfür volkanik bir patlamada ortaya çıkan en yoğun gazdır. İşte bu deneyim sebebi ile sülfür en uygun doğal madde olarak seçilmiş.

Myhrvold Stratoshield'ın hemen uygulanmasını değil, bu tip buluşların ve fikirlerin araştırılması çağrısında bulunuyor. Aşağıda Intellectual ventures tarafından hazırlanmış bir anlatımı bulabilirsiniz.

Bilim adamları bu çağrıyı ciddiye almış ve tartışmaya başlamış bile. Bazıları sülfürün atmosfer ve yeryüzü üzerinde çok daha negatif ve ölçülemez etkileri olacağında ısrarlı.

Global ısınmaya karşı düşünülmüş başka enteresan fikirler de var. İşte bazıları;

- Bitkilerin emdiği karbondiyoksiti alıp, tükenmiş petrol yataklarına hapsetmek. Maliyeti ve ya kaçak olursa endişesi var.
- Bir tanesi konteyner büyüklüğünde, karbon emen 100 000 makina kurmak. Henüz maliyet ve kullanacağı enerji tartışılıyor. Ayrıca toplanan karbondiyoksitin nerede saklanacağına ilişkin bir çözüm bulunamamış.
- Denize demir püskürtmek. Planktonlar, havadaki karbonsiyoksiti kullanarak besin oluştururlar. Demir de bu planktonların büyümesine ve çoğalmasına faydalı imiş. Denize demir ekleyerek, planktonları arttıracak ve planktonlar daha çok karbondiyoksit kullanacak. Bu fikir de okyanuslar üzerindeki etkileri sebebi ile eleştirilmekte.
- Gökyüzüne tuzlu su püskürterek, daha fazla bulut oluşmasının sağlanması.
-  Yörüngede dönecek ve ekvatora gölge yapacak büyüklükte partiküllerin, Saturn halkaları gibi dünyanın etrafında dönmesini sağlamak. Bu da trilyon maliyeti sebebi ile bir kenara itilmiş. 2002 yılında ilk olarak dile getirildiğinde hiç ilgi görmeyen fikir, bugün diğer önerilerle birlikte en azından tartışılmakta.

Tabi ki bu projelerin hepsi eğer insanoğlu karbondiyoksit salınımını durduramazsa üzerine kurulu. Şimdiye kadar farkedilebilir bir değerleme kaydedebildiğimiz söylenemez. Ama eğer karbon ayakizinizi azaltmaya niyetli iseniz bir sonraki yazımda kolaylıkla yapabileceğiniz bazı ipuçları ve öneriler vereceğim.