Wednesday, April 20, 2011

Pluton gezegen mi, değil mi?

Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Jüpiter, Satürn, Üranüs, Neptün, Pluton. 

En azından ben ilkokuldayken bana öğretildiğinde Pluton bir gezegendi. Sonra bir ara ne oldu ise Pluton artık gezegen değilmiş denilmeye başlandı. Bugün Cem Yılmaz'ın gösterisine gidene kadar bu konuyu merak etmemiştim. Gösterinin bir bölümünde konu Pluton'un artık gezegen olmadığı konusuna gelince merak ettim, eve gelir gelmez NASA'ya girdim; yine geç de olsa bilmeyenlere açıklıyorum. 
Uzay cisimlerine isim vermekle görevli Uluslararası kurumun adı International Astronomical Union (IAU). IAU yeni bulgular çerçevesinde gezegen tanımını yeniledi. Bu tanıma göre de Pluton'un gezegen değil, cüce gezegen (plutoid) olarak tanımlanmasına karar verildi. Güneş sisteminde Pluton ile birlikte plutoid olarak anılan diğer cüce gezegenler Makemake ve Eeris.  Gerekçeler şöyle;

Gezegenlerin boyutunun büyük olması gerekiyor. Pluton ise aydan daha küçük, hatta Amerika Birleşik devletlerinden de daha küçük. 

Güneş'in çevresinde bulunan tün diğer gezegenlerin neredeyse daire şeklinde bir yörüngeleri varken, Pluton'un yörüngesi 17 derece eğimli bir elips. Hatta zaman zaman Neptün'ün yörüngesi ile birleşmekte.
Pluton'un uydularından birinin boyutu Pluton'un yarısı kadar. Pluton'un boyutunun bu kadar küçük olması sebebi ile yerçekim kuvveti çok az, dünyanın 15'te biri kadar. Öyle az ki yörüngesinde bulunan toz parçalarını dahi çekebilecek kabiliyette değil. 


Pluton güneşin çevresindeki turunu 248 yılda tamamlarken, komşusu Neptün 165 yılda tamamlamaktadır. 

Not: Nasa Space place'e bayılıyorum. herşeyi anlayabileceğim basitlikte anlatıyor. Yaşasın

4 comments:

  1. luton güneşin çevresindeki turunu 248 günde tamamlarken, komşusu Neptün 6,5 günde tamamlamaktadır. bu cümleyi nereden aldınız

    ReplyDelete
  2. Uyarı için çok teşekkürler. Bilgiyi Nasa sitesinden almıştım ama siteye yazarken yıl yerine gün yazmam ve 165 yerine 6,5 yazmam hoş olmamış :) Buradan ne ders çıkartıyorum kendime, yazdıktan sonra rakamları ve uzunlukları iki kere kontrol et. Tekrar çok teşekkürler

    ReplyDelete
  3. yazının altında NOT: bölümünde alıntı yaptığım sitenin linkini de görebilirsiniz.

    ReplyDelete
  4. thank you naneciğim çok yardımcı oldun bana

    ReplyDelete